काठमाडौं — एभरेष्ट अत्यन्त छोटो समयमा चढेको दाबी गर्ने बेलायती मन्त्री अल कार्न्समाथि नेपाल सरकारले अनुसन्धान थालेको छ। उनीमाथि विवादास्पद जेनेन (xenon) ग्यास प्रयोग गरी सगरमाथाको आरोहण गरेको आरोप लागेको हो।

बेलायती पूर्व-स्पेशल फोर्सका सैनिकहरूसँगै सगरमाथाको चुचुरोमा युनियन झण्डा फहराउँदै पाँच दिनमै आरोहण पुरा गरेका ४५ वर्षीय बेलायती सांसद कार्न्स हाल रक्षा मन्त्रालयअन्तर्गत पूर्वसैनिक मन्त्रीका रूपमा कार्यरत छन्। उनी बर्मिंघम सेल्ली ओक निर्वाचन क्षेत्रका लेबर पार्टीका सांसद तथा रोयल मरीन रिजर्भका कर्णेल हुन्। अफगानिस्तानमा बहादुरीका लागि मिलिटरी क्रस पाएको उनीलाई पूर्वसैनिकहरूसँग मिलेर एक मिलियन पाउन्ड संकलन गर्ने लक्ष्यसहित सगरमाथा चढिएको जनाइएको छ।

सामान्यतः दुई महिनासम्म समय लाग्ने सगरमाथा आरोहणको प्रक्रिया पाँच दिनमै सम्पन्न भएपछि विश्व पर्वतारोहण जगतमा उनीहरूको सफलताले तहल्का मच्चाएको थियो। तर नेपाल सरकारले पूर्वसूचना बिना जेनेन ग्यास प्रयोग गरेर गरिएको आरोहणलाई लिएर कडा आपत्ति जनाएको छ।

नेपाल सरकारका पर्यटन विभाग प्रमुख नारायण प्रसाद रेग्मीले द टेलिग्राफसँग कुरा गर्दै भने, “सगरमाथा आरोहणका लागि जेनेन ग्यास प्रयोग गरिएको विषयमा हामी सम्बन्धित ट्राभल एजेन्सी र आरोहीहरूमाथि अनुसन्धान गरिरहेका छौं। ब्रिटिश मन्त्रीसमेतलाई सोधपुछका लागि बोलाउनेछौं र आवश्यक कानुनी कारबाही गरिनेछ।”

उनले थपे, “नेपालमा यसअघि यस्तो ग्यास प्रयोग भएको थाहा छैन। यो विषयमा स्पष्ट नीति बनाउनुपर्ने देखिएको छ।”

पर्यटन विभागका अनुसार सबै आरोही तथा अभियान आयोजकहरूले प्रयोग गरिने उपकरण तथा रसायनको जानकारी दिनुपर्ने व्यवस्था छ।

अन्तर्राष्ट्रिय पर्वतारोहण महासंघ (UIAA) ले यस वर्ष जनवरीमा जेनेन ग्यासको प्रयोगबारे चेतावनी दिँदै भनेको थियो, “यसले पर्वतारोहण क्षमतामा सुधार ल्याउँछ भन्ने कुनै प्रमाण छैन, बरु यसको अनुचित प्रयोग स्वास्थ्यका लागि खतरनाक हुन सक्छ।”

नेपाल सरकारले यो प्रकरणलाई गम्भीरतापूर्वक लिएर छानबिन अगाडि बढाएको छ। यदि आरोप पुष्टि भए कार्न्सलगायतको टोली कानुनी कारबाहीमा पर्न सक्नेछ।